به گزارش فرهنگ امروز به نقل از شرق: درک دنیای امروز، مستلزم درک مفاهیمی بنیادی مانند «دیگری» و «دیگری‌سازی» است. بازنمایی این مفاهیم در هنر و به‌خصوص سینمای مستند یکی از راه‌های درک بهتر این مفاهیم است. از این رو مؤسسه آپ‌آرت‌مان به همراه نمایش فیلم‌های «واریته بلوچی» ساخته پیروز کلانتری، «من یک بازیگر شادم» ساخته سامره رضایی و «سارا» ساخته هادی شریعتی با تدوین فرشاد فدائیان سه نشست تخصصی در هفته‌های آتی برگزار خواهد کرد. دبیری این نشست‌ها را پوریا جهانشاد، پژوهشگر مطالعات بینارشته‌ای سینما و هنر معاصر، برعهده دارد. پوریا جهانشاد در توضیح این نشست‌ها می‌گوید: «یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های به ظاهر طبیعی بشری که پدیدارشناسانی نظیر «ادموند هوسرل» به آن پرداخته‌اند این است که در مورد عقاید و رفتار دیگران بر مبنای فهم خودمان از این رفتارها قضاوت می‌کنیم و اساسا امکان اصالت‌بخشی بی‌کم‌وکاست به دیگری وجود ندارد. از طرفی ساختار اجتماعی-فرهنگی جوامع مبتنی بر قواعدی است که طی سال‌ها شکل گرفته و روشن‌کننده خصایص گفتمان‌های مسلط بر جامعه است. از این رو گروه‌های اجتماعی که هم‌گرایی کمتری با این گفتمان‌ها و رمزگان مسلط اجتماعی دارند، در شرایط اقتصاد رقابتی و منطق حاکم بر آن، کمتر درک شده و بیشتر به حاشیه رانده می‌شوند. همین امر سبب می‌شود این گروه‌ها به‌تدریج در جامعه به‌عنوان «دیگری» هویت‌یابی شوند. سازوکار «دیگری‌سازی» فرض را بر آن می‌گذارد که تنها یک مسیر در زیست اجتماعی-اقتصادی قابل پیمودن است و ضوابط طی‌کردن مسیر را هم کسانی مشخص می‌کنند که نسبت نزدیک‌تری به قدرت و تسلط بیشتری به رسانه‌های جمعی دارند. بنابراین «دیگری‌ها» نسبت به آن فرادستان، عقب‌مانده تلقی می‌شوند و دلیل این عقب‌ماندگی هم خود آنها و ویژگی‌های درونی‌شان نظیر جنسیت، نژاد و حتی معلولیت دانسته می‌شود».
وی با تأکید بر تلاش هنرمندان و پژوهشگران در بیان این پدیده اضافه می‌کند: «در چند دهه گذشته و با گسترش نگاه انتقادی پژوهشگران اجتماعی، تلاش‌های زیادی صورت گرفته است که به دیگری، همچون خود، اصالت بخشیده شده و برداشت‌هایی متفاوت از آنها ارائه می‌شود. بخشی از این تلاش‌ها در سینما و سینمای مستند ایران نیز بازتاب‌های پررنگی داشته است. مستندهایی که قرار است در این نشست‌ها به نمایش گذاشته شود، هر کدام با رویکرد خاص خود به جنبه‌هایی از پروژه «دیگری‌سازی» پرداخته‌اند که مورد بحث و بررسی قرار خواهند گرفت».
نظر شما